Samen met het Europese platform voor eerlijke concurrentie in de luchtvaart, Europeans for Fair Competition (E4FC), heeft de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) bij Europese lidstaten gepleit voor uitstel van de luchtvaartovereenkomst met Qatar. Wij zijn van mening dat de overeenkomst terug moet naar de tekentafel, omdat de gevolgen van de COVID-19-crisis en de EU Green deal niet zijn meegenomen.

De overeenkomst, die vóór de COVID-19-pandemie werd opgesteld, sluit niet meer aan op de realiteit. Onder de huidige omstandigheden zou het verlenen van onmiddellijke extra verkeersrechten aan de staat Qatar een negatief effect hebben op het herstel van de luchtvaartsector binnen de EU en banen in gevaar brengen. Toch heeft de Europese Commissie op 8 april de overeenkomst bij de Europese ministers van Transport voor goedkeuring ingediend, die dit nu beoordeelt.

Daarmee negeert de Europese Commissie schaamteloos de huidige omstandigheden waarmee de EU-luchtvaartindustrie wordt geconfronteerd als gevolg van de COVID-19-pandemie, alsook de toenemende inspanningen die aan de industrie worden opgelegd om CO2-reductie te realiseren. De VNV acht het onbegrijpelijk dat tal van andere Europese wetgeving wordt uitgesteld of opnieuw geëvalueerd wordt als gevolg van de COVID-19-pandemie, de Green Deal en de herziene klimaatdoelstellingen van de EU, maar dit luchtvaartverdrag uit 2019 volhardend wordt doorgedrukt.

Mede op verzoek van de VNV en overige betrokken vakbonden heeft de Nederlandse overheid bij andere Europese landen gepleit voor uitstel van het verdrag. Als de overeenkomst door de EU-lidstaten zou worden ondertekend, zou dat een onmiddellijke substantiële en eenzijdige openstelling van de EU-markt voor Qatar Airways mogelijk maken. En dat voor een luchtvaartmaatschappij die nu al beweert de grootste ter wereld te zijn en die ervoor koos om – dankzij ongecontroleerde overheidssteun – tijdens de COVID-19-crisis meer routes te vliegen dan welke andere luchtvaartmaatschappij ook, ongeacht de passagiersvraag.

De overeenkomst met Qatar biedt onvoldoende waarborgen voor eerlijke concurrentie. Zo zijn er slechts dubbelzinnige en niet-bindende bepalingen over ‘samenwerking’ op milieugebied. Het gebrek aan een gelijk speelveld ondermijnt wat ons betreft de geloofwaardigheid van de klimaatambities van de EU.

De VNV en E4FC zijn van mening dat de EU-lidstaten de ondertekening van de overeenkomst moeten uitstellen. De Europese Commissie wordt opgeroepen de overeenkomst grondig opnieuw te beoordelen, zodat rekening wordt gehouden met de gevolgen van zowel de coronacrisis als de nieuwe verduurzamingsambities van de EU. Op deze wijze kan een evenwichtige overeenkomst worden gevonden die een gelijk speelveld beter waarborgt.